Thưa quý thầy cô và các bạn. Tục ngữ tự ngàn
xưa đã nói “Tiên học lễ, hậu học văn”. “Lễ”
là cách ứng xử, giao tiếp có văn hóa giữa người với người theo chuẩn mực đạo đức
được xã hội quy định. Theo đó, trong giao tiếp, ứng xử, trong giải quyết các mối
quan hệ phải biết kính trên nhường dưới, biết đặt lợi ích riêng sau lợi ích
chung. “Văn” là chữ, là kiến thức của loài người được tích lũy qua nhiều thế hệ.
“Tiên học lễ, hậu học văn” nghĩa là trước khi học kiến thức thì phải có
nền tảng đạo đức.
Vâng! Câu nói đó đã khẳng định vai trò, sức mạnh
của giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách con người đặc
biệt là thế hệ trẻ chúng em. Không chỉ là nơi truyền thụ kiến thức, trường học
là môi trường đặc biệt mà ở đó học sinh được rèn luyện và hình thành nhân cách.
Ngoài gia đình và xã hội thì trường học đóng vai trò rất quan trọng trong việc rèn
luyện mỗi học sinh. Môi trường giáo dục tốt sẽ tạo nên một thế hệ trẻ có nhân
phẩm, đạo đức tốt.
Để làm được điều đó, trường học nói chung và
trường THCS Lý Tự Trọng chúng ta nói riêng đã xây dựng hệ thống những Quy tắc ứng xử của học sinh để trên cơ sở
đó những học sinh như chúng em có được thước đo chính xác để rèn luyện, chỉnh đốn
bản thân.
Quy tắc ứng xử của trường ta gồm 2 điều:
Điều 1: Học sinh khi giao tiếp với thầy cô
giáo, cán bộ, nhân viên nhà trường hoặc người lớn tuổi phải:
+ Nói năng lễ độ, xưng hô đúng mực
+ Thể hiện sự kính trọng, lễ phép
Nhà trường đưa điều này vào quy định nhằm nhắc
nhở mỗi học sinh phải biết kính trọng người lớn tuổi, thầy cô giáo. Để thực hiện
được điều này các bạn cần phải làm như sau: Khi nói chuyện với thầy cô giáo phải
dạ, thưa trước mỗi câu nói, dùng câu từ, lời lẽ tế nhị, lễ phép để hỏi đáp với
thầy, cô giáo. Ngoài lời nói, thì hành động
chào thưa thầy cô, người lớn tuổi phải được đảm bảo. Khi gặp thầy cô, người lớn
các bạn phải đứng thẳng người, khoanh tay cúi đầu chào thật lịch sự. “Lời chào
cao hơn mâm cỗ”, nên chúng ta phải chào hỏi với sự tôn trọng, lễ độ chứ không
phải chào theo kiểu qua loa lấy lệ.
Các bạn đừng nghĩ rằng chỉ chào thầy cô hiện
đang dạy mình thôi. Đó là suy nghĩ sai đấy, đối với tất cả các thầy cô có giảng
dạy các bạn hay không thì đấy cũng là những nhà giáo, những người làm công việc
trông người, nên học sinh như chúng mình cần tôn trọng bằng việc chào hỏi.
Bạn cũng đừng nghĩ chỉ chào thầy cô chứ không
cần chào hỏi cán bộ nhân viên và người lớn tuổi. Đó là việc làm không đúng đâu.
Gặp người lớn thì chúng ta phải chào hỏi mới là con ngoan trò giỏi đấy các bạn.
Việc làm này sẽ hình thành nhân cách, đạo đức
tốt đẹp cho cá nhân mỗi học sinh mình đấy. Và không chỉ ứng dụng trong khuôn
viên nhà trường mà ở gia đình, hay ngoài xã hội các bạn cũng nên thể hiện mình
là người có văn hóa ứng xử qua việc chào hỏi thầy cô, người lớn mỗi khi gặp gỡ
nhé.
Điều 2: Học sinh khi giao tiếp với bạn phải:
+ Lời lẽ hòa nhã, trong sáng, tuyệt đối không
nói tục, chửi thề.
+ Biết nói lời xin lỗi, cảm ơn đúng lúc.
+ Thái độ lịch sự, đoàn kết, tôn trọng nhau.
+ Trong sinh hoạt cần: vui vẻ, hòa đồng,
trung thực, khiêm tốn, vi tha; tuyện đối không gây gổ, xúc phạm bạn hoặc đánh
nhau.
Khi giao tiếp với bạn bè, lời lẽ cần phải hòa
nhã, trong sáng. Lời lẽ trong sáng nghĩa là xưng hô bạn – tôi hoặc xưng tên.
Còn thế nào là hòa nhã? Khi bạn mất bình tĩnh, bạn không nên hét lên hay nói
gay gắt. Hãy bình tĩnh, nói năng nhỏ nhẹ, sử dụng được lời nói ôn hòa, dễ nghe.
Phải nói năng lễ độ, hoà nhã để tạo ra sự đoàn kết, thông cảm giữa những người
giao tiếp . Chính vì thế, dân gian ta có câu: “Lời nói gói vàng” hay “Lời nói
chẳng mất tiền mua – Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Lời hay, ý đẹp sẽ tạo
nên sự tin cậy, tạo nên mối quan hệ xã hội tốt đẹp. Lời nói tuy “không mất tiền
mua”, nhưng lựa được lời hay, ý tốt để giao tiếp không phải là dễ mà phải học tập,
rèn luyện kiến thức, ngôn ngữ và ý thức mới có được. Hiểu được giá trị của lời
nói và biết cách sử dụng nó chính là bí quyết thành công trong cuộc đời.
Khi được sự giúp đỡ của bạn bè, anh chị, em
trong trường bạn phải biết cảm ơn, việc cảm ơn người giúp đỡ mình là việc làm
thể hiện sự trân trọng đối với người đã dìu dắt, giúp đỡ ta và bản thân người biết
nói lời cảm ơn cũng thể hiện mình có văn hóa ứng xử. Thói quen
nói lời cảm ơn xin lỗi là thói quen tốt giúp ta cảm thấy cuộc sống có thật nhiều
niềm vui và còn giúp ta thành công trong cuộc đời. Lời cảm ơn và xin lỗi
mang một giá trị rất lớn, biết cảm ơn và xin lỗi kịp thời không chỉ giúp bản
thân ta thanh thản và nhẹ nhõm mà còn mang lại cho người nghe một thông điệp đầy
ý nghĩa.
Trong môi trường học đường, mọi học sinh
chúng ta phải có thái độ lịch sự, đoàn kết, tôn trọng nhau. Tục
ngữ có câu :” Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”.
Chính vì thế, đã là bạn bè trong
trường lớp chúng ta cần nâng đỡ, dìu dắt nhau mới là bạn tốt. Chính sự đoàn kết,
tôn trọng, yêu thương, giúp đỡ trong những lúc khó khăn đã tạo nên mối quan hệ
tốt đẹp, là chất keo gắn kết tình bạn.
Trong sinh hoạt chúng ta cần: vui vẻ, hòa đồng,
trung thực, khiêm tốn, vị tha, tuyệt đối không gây gổ, xúc phạm bạn hoặc đánh
nhau. Bạn có khuyết điểm hoặc có tính xấu không nên chê cười, xa lánh mà phải gần
gũi, để giúp đỡ bạn sửa chữa. nếu không thể nói trực tiếp thì hãy viết thư cho
bạn, nhẹ nhàng phân tích lỗi lầm của bạn cho bạn hiểu, giúp bạn nhận thấy khuyết
điểm của mình.
Tóm lại kĩ năng trong giao tiếp thể hiện cụ
thể qua những lời nói, hành động rất nhỏ nhưng nếu thực hiện tốt bạn sẽ trở thành
người có văn hóa. Hãy thể hiện điều đó ngay bây giờ “Đừng đợi người khác khám
phám bạn, hãy chỉ cho người ta thấy giá trị của con người bạn”.
